Lev Nikolayeviç Tolstoy haqqında
Lev Tolstoy dünya ədəbiyyatının ən böyük yazıçıları sırasında yer alan bir addır. Onun həyat və yaradıcılığı sənət tarixində silinməz iz qoyub. Kitabları indi də bütün dünyada oxunur və müzakirə olunur. Adı tarixdə 100 ən çox öyrənilmiş şəxsiyyətlər siyahısına daxil edilib.
Lev Tolstoyun həyatı
Ən böyük rus yazıçılarından biri olan Lev Nikolayeviç Tolstoy 1828-ci il sentyabrın 9-da Tula vilayətində zadəgan ailəsində anadan olub. Çox kiçik yaşlarında əvvəl anasını, sonra atasını itirdi, qohumlarının himayəsinə keçdi. Uşaqlığından həqiqətləri incələməyə qarşı böyük bir marağı vardı.
İlk təhsilini evdə alıb və 16 yaşında Kazan Universitetinə daxil olub. Lakin onun tələbəlik illəri tipik akademik həyatından çox uzaq idi. O, dərslərdən daha çox oyun və əyləncələrlə maraqlanırdı.
Tolstoy universiteti bitirdikdən sonra həyatını ədəbiyyata həsr etmək qərarına gəldi və ilk əsərləri üzərində işləməyə başladı. “Uşaqlıq” (1852) romanı ona ilk ədəbi şöhrətini gətirdi. Ancaq əsl tanınma ona Napoleona qarşı müharibələr zamanı rus aristokratiyasının taleyini araşdırdığı “Müharibə və Sülh” (1869) romanının nəşri ilə gəldi. Bu əsər dünya ədəbiyyatının ən böyük ədəbi şah əsərlərindən birinə çevrilmişdir.
Tolstoy evləndiyində həyat yoldaşı Sofiya Bers 18 yaşında idi. Evləndikləri gün oxuması üçün həyat yoldaşına əvvəlki həyatı, özəlliklə də yanlarında çalışan qadın qullarla olan münasibətlərini anlatdığı gündəliklərini vermiş və əvvəlki həyatındakı etdiyi səhvləri öyrənməsini istəmişdi. Qadın hərisliyinə baxmayaraq, evlilikləri ömrünün sonuna kimi davam etdi.Bu evlilikdən 13 uşaqları oldu; bu uşaqlardan 3-ü öldü. Əsərlərindən ən qüvvətli olanı iki romanı “Hərb və Sülh” ilə “Anna Karenina“nı bu zamanlarda yazdı. Həyat yoldaşı əsərlərini yazmağında ən böyük köməkçisi idi. Hətta “Hərb və Sülh” əsərini 9 dəfə düzəliş edərək yazmışdır.
Lev Tolstoyun kitabları
Tolstoy həm də Anna Karenina (1877) və Dirilmə (1899) kimi əxlaqi və fəlsəfi əsərləri ilə məşhurdur. O, əsərlərində əxlaq, ədalət, həyatın mənası məsələlərini araşdırıb.
Lev Tolstoyun 1877-ci ildə nəşr olunmuş “Anna Karenina” əsəri dünya ədəbiyyatının ən böyük əsərlərindən biridir. Bu kitab təkcə rus ədəbiyyatının şah əsəri deyil, həm də ədəbiyyatda ehtiras və faciənin əbədi simvolu oldu
Anna Karenina romanı taleləri mürəkkəb münasibətlərdə bir-birinə qarışan bir neçə əsas personajın həyatından bəhs edir. Baş qəhrəman, yüksək vəzifəli məmurun arvadı Anna Karenina yaraşıqlı zabit Vronskiyə aşiq olur. Onların ehtirasları onun evliliyini parçalayır və faciəli sona gətirib çıxarır. Bu əsas hekayə ilə yanaşı, digər paralel süjetlər, o cümlədən rus kəndlərində həyatın mənasını və həqiqəti axtaran Konstantin Levinin hekayəsi açılır.
“Anna Karenina” romanı nəşr olunduqdan dərhal sonra oxucular və tənqidçilər tərəfindən coşğulu reaksiyalara səbəb oldu. Bu kitab görkəmli ədəbi nailiyyətlərin və rus realist nəsrinin inkişafının simvolu oldu.
Zaman keçdikcə Anna Karenina dünya ədəbiyyatının klassiki statusu qazandı. Onun müxtəlif dillərə tərcümələri son dərəcə populyar olmuşdur və o, dünyada ən çox oxunan və öyrənilən kitablardan biri olaraq qalır. Bu roman bir çox başqa yazıçılar, rəssamlar və rejissorlar üçün ilham mənbəyi oldu və onun təsiri müasir mədəniyyət və ədəbiyyatda hiss olunur.
“Anna Karenina” əsəri təkcə ədəbiyyatda silinməz iz qoymayıb, həm də dərin fəlsəfi mövzuları, rəngarəng xarakterləri və mükəmməl yazı üslubu ilə dünya oxucularını ruhlandırmaqda və məftun etməkdə davam edir. Bu roman ölməz əsər və dünya ədəbiyyatına böyük töhfə olaraq qalır.
Lev Tolstoy mükafatları
Həyatı boyu Lev Tolstoy ədəbiyyata verdiyi töhfələrə görə bir çox mükafat və təriflər alıb. Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatına namizəd göstərilib və fəaliyyətinə görə Rusiya Elmlər Akademiyasının Qızıl medalını alıb.
Ancaq uğurlarına baxmayaraq, Tolstoy həyatın mənasını və ədaləti axtarmaqdan əl çəkmədi. Ömrünün son illərində o, dini və fəlsəfi tədqiqatlarla məşğul oldu və bu, kilsə və hakimiyyət orqanları ilə qarşıdurmalara səbəb oldu.
Tolstoyun vəfatı
20 noyabr 1910-cu ildə Tula vilayətinin Dombrovka şəhərində vəfat etmişdir. Ölümü dünya ədəbiyyatı üçün itki idi. Onun əsərləri oxucuları ruhlandırmaqda və bu gün də müzakirə olunmaqdadır.
Yekun olaraq qeyd edək ki, Lev Tolstoy təkcə ədəbiyyat dahi deyil, həm də filosof, tarixçi və ictimai fəaldır. Onun həyat və yaradıcılığı Rusiyanın və bütövlükdə dünyanın tarixində və mədəniyyətində silinməz iz qoyub.
Əlavə olaraq Aleksandr Puşkin haqqında oxuya bilərsiniz.
